ชื่อวิทยาศาสตร์ : Laccifer lacca Kerr |
|
ลักษณะ : ครั่งเป็นแมลงขนาดเล็กชนิดหนึ่ง มีตัวสีแดง มีงวงเจาะลงในกิ่งไม้เพื่อดูดน้ำเลี้ยง ไม่สามารถเคลื่อนที่ได้ สร้างรังห่อหุ้มป้องกันตัว รังประกอบด้วยสารสีม่วงแดง ครั่งจะอาศัยอยู่ตามกิ่งของต้นไม้ เช่น จามจุรี(ฉำฉา) พุทรา สะแก เป็นต้น ครั่งจะวางไข่ทีละฟองหรือวางติดต่อกันเป็นสาย ไข่จะฟักตัวภายใน 20 นาที เมื่อครั่งตัวเมียอายุได้ 1 เดือนจะเปลี่ยนรูปร่างเป็นถุงกลม หนวดและตาหายไป และได้รับการผสมพันธุ์ หลังจากนั้นจะขยายตัวใหญ่ขึ้นจนเกือบกลมในตัวเต็มไปด้วยน้ำสีแดง (สารให้สี) และมีไข่เป็นจำนวนมากในท้อง ครั่งที่นำมาใช้ประโยชน์จึงเป็นครั่งตัวเมีย | |
ส่วนให้สี : รัง |
การย้อมสีเส้นไหม เส้นด้าย โดยใช้ครั่ง | |
|
|
ครั่ง ตำครั่งให้ละเอียด |
|
ครั่งที่ตำแล้ว ครั่งที่แช่น้ำค้างคืนไว้ |
|
ใช้น้ำร้อนค่อยๆ เทราดเพื่อสกัดสีแล้วกรองด้วยผ้าขาวบาง |
|
|
|
|
|
เส้นฝ้ายที่ย้อมด้วยครั่งแล้วนำไปแช่ในน้ำปูนใส จะได้เป็นสีม่วง |